ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΔΙΩΓΜΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΔΙΩΓΜΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

28.10.1940. Η Ιταλία κηρύσσει πόλεμο στην Ελλάδα.

1.12.1940. Ένας στους τέσσερις Εβραίους της Θεσσαλονίκης χαρακτηρίζεται επισήμως από τις δημόσιες υπηρεσίες ως άπορος.

6.4.1941. Η Γερμανία κηρύσσει πόλεμο στην Ελλάδα.

9.4.1941. Είσοδος των Γερμανών στη Θεσσαλονίκη. Οι Εβραίοι καταστηματάρχες δεν ανοίγουν τα καταστήματά τους και κλείνονται στα σπίτια τους.

11.4.1941. Απαγόρευση του εβραϊκού τύπου.

12.4.1941. Επίταξη του νοσοκομείου Χιρς, εβραϊκών κατοικιών και σχολείων.

15.4.1941. Σύλληψη των μελών του κοινοτικού συμβουλίου και ανώτερων υπαλλήλων της Ισραηλιτικής Κοινότητας που βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη.

17.4.1941. Έρευνα της Γκεστάπο σε γραφεία της Κοινότητας και των κοινοτικών οργανώσεων. Κατάσχεση των αρχείων.

18.4.1941. Σύλληψη και άλλων επιφανών Εβραίων της Θεσσαλονίκης.

20.4.1941. Απροκάλυπτο αντισημιτικό άρθρο στη δοσιλογική εφημερίδα «Νέα Ευρώπη», το πρώτο σε μια μακρά σειρά χυδαίας ανθεβραϊκής προπαγάνδας.

21.4.1941. Έρευνα της Γκεστάπο σε συναγωγές. Ανάρτηση στα καταστήματα εστίασης πινακίδας με τη φράση «Οι Εβραίοι είναι ανεπιθύμητοι» στην ελληνική και γερμανική γλώσσα.

24.4.1941. Εγκατάσταση στη Θεσσαλονίκη κλιμακίου του Sondercommando Rosenberg in Griechenland, υπό τους βιβλιοθηκονόμους Hans Arnold και Willy Pfeiffer, το οποίο καταγράφει και κατάσχει τεράστιο αριθμό σπάνιων βιβλίων και κειμηλίων από τις συναγωγές της Θεσσαλονίκης.

28.4.1941. Κατάσχεση των ραδιοφώνων και των πιάνων που κατέχονταν από Εβραίους.

1.5.1941. Διαταγή της γερμανικής διοίκησης να ανοίξουν όλα τα κλειστά εβραϊκά καταστήματα, με απειλή κατάσχεσης όποιου παρέμενε κλειστό.

4.5.1941. Κατάσχεση των βιβλιοπωλείων εβραϊκής ιδιοκτησίας και φυλάκιση των ιδιοκτητών τους.

12.5.1941. Επανάληψη διαταγής για την κατάσχεση των ραδιοφώνων.

17.5.1941. Σύλληψη του αρχιραβίνου Κόρετς στην Αθήνα και εκτοπισμός του στη Βιέννη.

22.5.1941. Έρευνα στη συναγωγή του συνοικισμού 151 και αφαίρεση πολύτιμου κειμηλίου.

Ιούνιος 1941. Διορισμός από τους Γερμανούς του διευθυντή των γραφείων της ΙΚΘ Σάμπυ Σαλτιέλ ως αρχηγού του Εβραϊσμού ολόκληρης της Ελλάδας. Απελευθέρωση των φυλακισμένων μελών του διαλυθέντος διοικητικού συμβουλίου. Επιστροφή τμήματος των κατασχεθέντων κοινοτικών αρχείων.

29.6.1941. Επίταξη όλων των κατοικιών στις μεγάλες εβραϊκές γειτονιές των οδών Μιαούλη και Μισραχή.

2.7.1941. Εκτέλεση (του πρώτου) Εβραίου με την κατηγορία ότι συνεπλάκη με Γερμανό στρατιώτη.

12.7.1941. Μαζικές συλλήψεις Εβραίων τα ξημερώματα, που έχουν καταδοθεί ως κομουνιστές από συνεργάτες των Γερμανών.

Δεκέμβριος 1941. Εκτελούνται χωρίς δίκη τρεις Εβραίοι, ο ένας από τους οποίους (Δαβίδ Τιάνο) ήταν υπάλληλος του προξενείου των ΗΠΑ.

Οκτώβριος 1941. Ο διορισμένος πρόεδρος Σάμπυ Σαλτιέλ στέλνεται από τους Γερμανούς στην Αθήνα για να ασκήσει τα αρχηγικά του καθήκοντα και στους Εβραίους της πόλης αυτής. Οι ιταλικές αρχές δεν τον διευκολύνουν και οι Εβραίοι της Αθήνας δεν τον αναγνωρίζουν.

15.11.1941. H Sondercommando Rosenberg in Griechenland ολοκληρώνει την αποστολή της.

Δεκέμβριος 1941- Μάρτιος 1942. Ο εβραϊκός πληθυσμός εμφανίζει πολλαπλάσια θνησιμότητα από ασιτία και ελονοσία σε σύγκριση με τον χριστιανικό πληθυσμό.

Ιανουάριος 1942. Στη θέση των καταργηθέντων ισραηλιτικών ιδρυμάτων επανιδρύεται η Matanoth, η οποία φροντίζει για τη διατροφή των παιδιών και άλλων κατηγοριών που αντιμετώπιζαν άμεσο κίνδυνο θανάτου εξ ασιτίας. Το επιβλέπει η Επιτροπή Συντονισμού Έργων Κοινωνικής Προνοίας, που σχηματίσθηκε επί τούτου από επιφανείς Εβραίους.

Ιανουάριος 1942. Απελευθέρωση του αρχιραβίνου Κόρετς και επιστροφή στα θρησκευτικά καθήκοντά του στη Θεσσαλονίκη.

Απρίλιος 1942. Ο δοτός πρωθυπουργός Γ. Τσολάκογλου επισκέπτεται τη Θεσσαλονίκη. Ο αρχιραβίνος και ο Σάμπυ Σαλτιέλ τον επισκέπτονται και τον ευχαριστούν για παλαιότερες δηλώσεις του ότι «δεν υφίσταται εβραϊκό ζήτημα στην Ελλάδα» και ότι οι Εβραίοι, που είχαν επιδείξει τον πατριωτισμό τους κατά τον ελληνο-ιταλικό πόλεμο, θα είχαν ίση μεταχείριση προς τους άλλους Έλληνες πολίτες.

11.7.1942. Από έγγραφο του γερμανικού Υπουργείου Ασφαλείας προκύπτει ότι ο Γερμανός πληρεξούσιος στην Αθήνα είχε ήδη βολιδοσκοπήσει τον Ιταλό ομόλογό του αν η χώρα του θα δεχόταν να καθιερωθεί ειδικό σήμα για τους Εβραίους στην Ελλάδα. Η Ιταλία είχε αρνηθεί.

11.7.1942. Όλοι οι άρρενες Εβραίοι ηλικίας 18-45 ετών καλούνται στις 8 π.μ. στην πλατεία Ελευθερίας. Συγκεντρώνονται 9.000 άντρες, που έμειναν κάτω από τον καυτό ήλιο μέχρι το μεσημέρι, υφιστάμενοι εξευτελισμούς και μαρτύρια. Οι συγκεντρωμένοι καταγράφονται για να αποσταλούν σε καταναγκαστικά έργα (οδοποιία, μεταλλεία, κ.λπ.) για λογαριασμό των γερμανικών τεχνικών εταιρειών Muller και Todd.

13-15.7.1942. Η καταγραφή για την καταναγκαστική συνεχίζεται. Οι καταγεγραμμένοι  αποστέλλονται σε διάφορα σημεία στη Μακεδονία. Λόγω των άθλιων συνθηκών και της ελλιπέστατης σίτισης σημειώνεται υψηλή νοσηρότητα και θνησιμότητα των εργατών.

20.8.1942. Ο εργολάβος Muller προτείνει στην ΙΚΘ να αναλάβει εκείνη τη στρατολογία και την ιατρική περίθαλψη των εργατών.

29.8.1942. Υπογράφεται πρωτόκολλο μεταξύ της Γερμανικής Στρατιωτικής Διοίκησης και της ΙΚΘ, η οποία προβλέπει τη σύσταση γραφείου συνδέσμου για τη ρύθμιση της στρατολογίας των εργατών, καθώς και δυνατότητα εξαγοράς της αγγαρείας.

12.10.1942. Η γερμανική Στρατιωτική Διοίκηση Θεσσαλονίκης-Αιγαίου αναζητεί από το Δήμο Θεσσαλονίκης τον κατάλογο των 144 οικογενειών που έχουν αναγνωριστεί ως Ισπανοί υπήκοοι.

13.10.1942. Ο εκπρόσωπος της γερμανικής Στρατιωτικής Διοίκησης Μ. Μέρτεν προτείνει στην Επιτροπή Συντονισμού Έργων Κοινωνικής Προνοίας να εξαγοράσει τα καταναγκαστικά έργα αντί τεραστίου ποσού (λύτρα).

 15.10.1942. Ο Μ. Μέρτεν ανακοινώνει στην Επιτροπή Συντονισμού Έργων Κοινωνικής Προνοίας ότι τα εβραϊκά νεκροταφεία θα αχρηστευτούν και θα χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικές ανάγκες. Προτείνει τον συμψηφισμό των νεκροταφείων με τα λύτρα.

17.10.1942. Υπογράφεται πρωτόκολλο για την εξαγορά της καταναγκαστικής εργασίας έναντι 2 δισεκατομμυρίων δραχμών, που επρόκειτο να συγκεντρωθούν με υποχρεωτικές εισφορές.

18.10.1942. Η Γερμανική Διοίκηση Θεσσαλονίκης Αιγαίου εκδίδει διαταγή για την κατάργηση και μετατόπιση του παλαιού ισραηλιτικού νεκροταφείου.

29.10.1942. Καταβάλλεται η πρώτη δόση για τα λύτρα.

3.11.1942. Συνιστάται, με διαταγή της Γερμανικής Διοίκησης Θεσσαλονίκης Αιγαίου, επιτροπή ανωτέρων δημοσίων υπαλλήλων για τη μελέτη του ζητήματος των νεκροταφείων της Θεσσαλονίκης.

3.11.1942. Το Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης αποφασίζει να καταβάλλει αποδοχές στους υπαλλήλους του δήμου που είχαν κληθεί για καταναγκαστική εργασία.

5.11.1942. Αρχίζουν οι κατασχέσεις εμπορευμάτων των χαρτοπωλείων και τυπογραφείων εβραϊκής ιδιοκτησίας .

11.11.1942. Η γερμανική Υπηρεσία Προπαγάνδας επιτάσσει λαϊκούς κινηματογράφους εβραϊκής ιδιοκτησίας και τους παραδίδει σε τρίτα πρόσωπα της εμπιστοσύνης της.

12.11.1942. Με από απαίτηση των αρχών Κατοχής, το δημοτικό συμβούλιο αποφασίζει τη μετονομασία των οδών που έφεραν εβραϊκά ονόματα.

26.11.1942. Καταβάλλεται η δεύτερη δόση για τα λύτρα.

28.11.1942. Η Γερμανική Διοίκηση Θεσσαλονίκης Αιγαίου εκδίδει συμπληρωματική διαταγή για την κατάργηση του ισραηλιτικού νεκροταφείου.

2.12.1942. Σύσκεψη τεχνικών, εκπροσώπων της Γενικής Διοίκησης Μακεδονίας, του Δήμου Θεσσαλονίκης και της Ισραηλιτικής Κοινότητος για τον καθορισμό τεχνικής φύσεως λεπτομερειών, σχετικά με την άμεση εφαρμογή της διαταγής «μετατοπίσεως» του ισραηλιτικού νεκροταφείου.             

5.12.1943. Καταβάλλεται η τρίτη δόση για τα λύτρα.

6.12.1943. «Σύσκεψη» στο ισραηλιτικό νεκροταφείο, υπό τον Μ. Μέρτεν, με παρόντες ανώτερους δημόσιους υπαλλήλους και τον αρχιραβίνο Κόρετς. Σύμφωνα με αυτόπτη μάρτυρα, ο Μέρτεν «αποφασίζει» την απαλλοτρίωση τμήματος του νεκροταφείου, ενώ το υπόλοιπο θα έμενε ανέπαφο. Όμως η καταστροφή του νεκροταφείου θα είναι γενική.

11.12.1943. Ο αξιωματούχος Dr Calmes, εκπρόσωπος της υπηρεσίας SD, αναθέτει στον αρχιραβίνο Κόρετς «τα καθήκοντα του προέδρου της Ισραηλιτικής Κοινότητος Θεσσαλονίκης από σήμερον και μέχρι τακτοποιήσεως» και διορίζει εξαμελές διοικητικό συμβούλιο .

11.12.1942. Με έγγραφο της ίδιας υπηρεσίας ο Σάμπυ Σαλτιέλ απαλλάσσεται από τα προεδρικά καθήκοντά του και επανέρχεται στα υπαλληλικά.

23.12.1943. Το δημοτικό συμβούλιο συγκαλείται για να νομιμοποιήσει την απόφαση μίας σύσκεψης υπό τον Μέρτεν, με βάση την οποία καταργείται και ισοπεδώνεται το ισραηλιτικό νεκροταφείο και αντικαθίσταται από δύο νέα, πολύ μικρότερα, ένα στη Σταυρούπολη και ένα άλλο στην Άνω Τούμπα. Άθικτο θα έμενε προσωρινά τμήμα 10 στρεμμάτων, που θα περιλάμβανε τις νεότερες ταφές.

24.12.1943. Αρχίζουν εκταφές των νεκρών με μέριμνα των συγγενών τους και γενικό συντονισμό της Ισραηλιτικής Κοινότητας.

27.12.1943. Εισαγωγή του γερμανικού ποινικού δικαίου στα κατεχόμενα ελληνικά εδάφη.

15.1.1943. Καταβάλλεται η τέταρτη και τελευταία δόση για τα λύτρα.

Μέσα Ιανουαρίου 1943. Ο βοηθός του Eichmann, ταγματάρχης των SS Rolf Günther, αποστέλλεται στην Ελλάδα για να συντονίσει τις υπηρεσίες προκειμένου να εφαρμοστεί το σχέδιο του εκτοπισμού των Εβραίων της γερμανοκρατούμενης ζώνης στα στρατόπεδα θανάτου.

29.1.1943. Πράξη του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων για το διορισμό του Κόρετς ως προέδρου της Κοινότητας.

2.2.1943. Επιτάσσεται το εργοστάσιο και τα καταστήματα της μεγάλης εταιρείας Άλβο.

2.2.1943. Οι λοχαγοί των SS Dieter Wisliceny και Alois Brunner φτάνουν στη Θεσσαλονίκη για να εκτελέσουν το σχέδιο του μαζικού εκτοπισμού.

6.2.1943. Έκδοση διαταγής της γερμανικής Διοίκησης Θεσσαλονίκης-Αιγαίου για την υποχρεωτική χρήση κίτρινου αστεριού από κάθε Εβραίο ελληνικής υπηκοότητας.

7.12.1943. Υποχρεωτική πώληση όλων των αποθεμάτων λευκού χάρτη στην Ελληνογερμανική Εταιρεία Χάρτου.

10.2.1943. Επιτάσσονται καταστήματα σιδηρικών και μηχανημάτων, εβραϊκής ιδιοκτησίας.

11.2.1943. H ΙΚΘ καλεί όλους τους Εβραίους (εκτός από τους κατοίκους των περιφερειακών συνοικισμών) να απογραφούν εντός τετραημέρου σε γραφεία που λειτουργούν σε έξι συναγωγές.

12.2.1943. Έκδοση διαταγής από τη γερμανική «Εξωτερική Υπηρεσία της Αστυνομίας Ασφαλείας» που καθορίζει το μέγεθος του κίτρινου αστεριού και την υποχρεωτική χρήση ταυτάριθμης ταυτότητας (υπογραφή Βισλιτσένυ).

12.2.1943. Με άλλη διαταγή της ίδιας υπηρεσίας καθορίζονται τα διακριτικά σήματα που θα έπρεπε να φέρουν καταστήματα και κατοικίες των Εβραίων.

13.2.1943. Με διαταγή της γερμανικής Διοίκησης Θεσσαλονίκης-Αιγαίου οι αρμοδιότητες του Κόρετς επεκτείνονται σε όλους τους Εβραίους που βρίσκονταν στην περιοχή δικαιοδοσίας της εν λόγω αρχής (υπογράφή Μ. Μέρτεν).

13.2.1943. Με διαταγή της ίδιας υπηρεσίας απαγορεύεται στον εβραϊκό πληθυσμό: Να αλλάζει κατοικία, να χρησιμοποιεί δημόσια μεταφορικά μέσα, να κυκλοφορεί μετά τη δύση του ήλιου και να χρησιμοποιεί τηλέφωνο. Η διαταγή διαβάζεται στη συναγωγή Μπεθ-Σαούλ από τον ίδιο τον αρχιραβίνο και πρόεδρο Κόρετς.

14.2.1943. Εκατοντάδες εθελοντές, νεαροί Εβραίοι, επιδίδονται μετά από εντολή του Κόρετς, στη σχολαστική απογραφή όλων των Εβραίων που κατοικούν στις περιφερειακές συνοικίες .

25.2.1943. Λήγει η προθεσμία για τη συγκέντρωση του εβραϊκού  πληθυσμού σε συνοικίες-γκέτο.  Την τάξη τηρεί «πολιτοφυλακή» αποτελούμενη από εβραίους, είτε πρόσφυγες από την Κεντρική Ευρώπη είτε έφεδρους του ελληνικού στρατού.

25.2.1943. Με νέα διαταγή της γερμανικής Διοίκησης Θεσσαλονίκης-Αιγαίου (υπογραφή Μέρτεν) οι επαγγελματικές οργανώσεις διατάσσονται να αποβάλλουν όλα τα μέλη τους που είναι Εβραίοι. Απολύονται όλοι οι Εβραίοι υπάλληλοι του Δημοσίου, Δήμων, ΝΠΔΔ κ.λπ.

1.3.1943. Όλοι οι Εβραίοι καλούνται να υποβάλλουν λεπτομερέστατη δήλωση για την κινητή και ακίνητη περιουσία τους.

3.3.1943. Επιτάσσεται ο οίκος Χαϊμ Μπενρουμπή, ο οποίος επί εκατό χρόνια εμπορευόταν γυαλικά και πορσελάνες.

4.3.1943. Ο συνοικισμός Βαρόνου Χιρς, δίπλα στο σιδηροδρομικό σταθμό, περιφράσσεται με σανίδες και συρματοπλέγματα. Απαγορεύεται η έξοδος στους κατοίκους του.

5.3.1943. Η Ισραηλιτική Κοινότητα εκδίδει καθησυχαστική ανακοίνωση, που συνιστά στα μέλη της ψυχραιμία και εμπιστοσύνη στην ηγεσία της.

6.3.1943. Οι εβραϊκές συνοικίες-γκέτο οριοθετούνται με κίτρινη ταινία.

7.3.1943. Διαταγή των αρχών κατοχής στην ελληνική Γενική Διοίκηση να συστήσει υπηρεσία για την εγκατάσταση μεσεγγυούχων σε όλες τις εβραϊκές επιχειρήσεις.

7.3.1943. Οι 104 «πρόκριτοι» της Ισραηλιτικής Κοινότητας, ανεξαρτήτως υπηκοότητας, καλούνται για να τους ανακοινωθεί ότι είναι όμηροι, ως εγγύηση για την εφαρμογή των ανθεβραϊκών μέτρων. Δεν κρατούνται όμως, διότι ο Κόρετς έθεσε τον εαυτό του ως εγγύηση. Πιθανόν την ανακοίνωση έκανε ο Bruner.

10.3.1943. Απαγόρευση αγοραπωλησιών παντός περιουσιακού στοιχείου εβραϊκής ιδιοκτησίας.

10.3.1943. Ο Βισλιτσένι ανακοινώνει σε ανώτερους κρατικούς υπαλλήλους ότι ολόκληρη η εβραϊκή περιουσία κατάσχεται και αποδίδεται στο ελληνικό κράτος.

13.3.1943. Διαταγή της Διοίκησης Θεσσαλονίκης-Αιγαίου να συγκεντρώσει η Ισραηλιτική Κοινότητα όλη την περιουσία των μελών της, εκτός από αυτήν που τίθεται υπό μεσεγγύηση.

14.3.1943. Ο αρχιραβίνος Κόρετς αναγγέλλει στους κατοίκους του συνοικισμού Βαρόνου Χιρς την επικείμενη αναχώρησή τους στην Πολωνία, όπου θα δημιουργήσουν μια νέα ζωή. Όλοι υποχρεώνονται να καταθέσουν χρήματα και τιμαλφή, παίρνοντας σε αντίκρισμα επιταγές σε πολωνικά νομίσματα.

14.3.1943. Προειδοποίηση για αυστηρές ποινές σε βάρος όσων παρέλαβαν από Εβραίους αντικείμενα προς φύλαξη ή αγόρασαν οτιδήποτε μετά τις 25/2/43.

15.3.1943. Μεταφέρονται στα τρένα οι κάτοικοι του συνοικισμού Βαρόνου Χιρς. Αναχώρηση του πρώτου συρμού για Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Σε βαγόνια για οκτώ άλογα στοιβάζονται 80 άνθρωποι. Στα κενά δωμάτια του συνοικισμού οδηγούνται αμέσως κάτοικοι των διπλανών γκέτο.

15.3.1943. Ανακοίνωση της Διοίκησης Θεσσαλονίκης-Αιγαίου ότι θα επιβάλλονται αυστηρές κυρώσεις σε όσους λεηλατούν «εγκαταλειμμένες» κατοικίες μετά την «οριζομένη μετανάστευση των Ισραηλιτών».

17.3.1943. Αναχώρηση του δεύτερου συρμού, με κατοίκους του συνοικισμού Στασιόν Τσίκο. Εφεξής ο συνοικισμός Βαρόνου Χιρς θα χρησιμεύει σαν σταθμός διερχομένων, όπου θα οδηγούνται οι κάτοικοι των γκέτο της Θεσσαλονίκης και μετά από σύντομη διαμονή θα στοιβάζονται στα τρένα.

17.3.1943. Σε συγκέντρωση στη συναγωγή Μοναστηριωτών (γκέτο του κέντρου της πόλης), ο Κόρετς συνιστά υπομονή και καρτερία.

18.3.1943. Ο δοτός πρωθυπουργός Λογοθετόπουλος ζητά από τον Πληρεξούσιο της Γερμανίας στην Αθήνα να διακοπούν οι εκτοπίσεις.

19.3.1943. Τρίτη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Περιλαμβάνει κατοίκους της Αγίας Παρασκευής.

20.3.1943. Ανακοίνωση της Διοίκησης Θεσσαλονίκης-Αιγαίου: Μετά την «αρξαμένην μετανάστευσιν» των Ισραηλιτών. "θα εκτελήται επί τόπου ο ένοχος λεηλασίας οικίας εγκαταλειφθείσης υπό Εβραίων".

22.3.1943. Ο Λογοθετόπουλος επανέρχεται με νέα επιστολή και ζητά τουλάχιστον οι εκτοπίσεις των Εβραίων να γίνουν σε ελληνικό έδαφος.

23.3.1943. Τέταρτη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Περιλαμβάνει κατοίκους του Ρεζί Βαρδάρ.

24.3. 1943. Με μπλόκο στο συνοικισμό 151 συλλαμβάνονται πολλοί άντρες και οδηγούνται για καταναγκαστική εργασία στα εργοτάξια.

27.3.1943. Πέμπτη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου, με τους υπόλοιπους κατοίκους του Ρεζί Βαρδάρ.

29.3.1943.. Μετά την εκκένωση των δυτικών και του κεντρικού γκέτο, έρχεται η σειρά των ανατολικών συνοικιών. Πρώτα εκκενώνεται ο εβραϊκός Συνοικισμός 151, με πληθυσμό 7.500 ψυχές.

30.3.1943. Ανακοίνωση της Διοίκησης Θεσσαλονίκης-Αιγαίου: Όποιος συμμετέχει σε υιοθεσία εβραιόπουλου από χριστιανούς θα εγκλείεται επ’ αόριστο στο στρατόπεδο Παύλου Μελά.

3.4.1943. Έκτη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Αρχίζει η εκτόπιση του (μεγαλύτερου) συνοικισμού 151.

5.4.1943. Έβδομη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου.

6.4.1943. Εκκενώνεται ο εβραϊκός Συνοικισμός Έξι, το έδαφος του οποίου ανήκε στο Δήμο Θεσσαλονίκης. Η απόσταση μέχρι το συνοικισμό Βαρόνου Χιρς, όπου εγκλείονται οι κάτοικοί του, διανύεται πεζή.

7.4.1943. Όγδοη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Περιλαμβάνει κατοίκους του 151.

7.4.1943. Εκκενώνεται η εβραϊκή γειτονιά της Αγίας Τριάδας και οι κάτοικοί της οδηγούνται πεζή στο Βαρόνου Χιρς.

9.4.1943. Ο νέος δοτός πρωθυπουργός Ράλλης επισκέπτεται τη Θεσσαλονίκη για να συναντηθεί με την Ανώτατη Γερμανική Διοίκηση (στρατηγός Lohr) και να συζητήσει τους όρους υπό τους οποίους θα αναλάμβανε την πρωθυπουργία. Ο Κόρετς τον επισκέπτεται κρυφά και ζητά τη συνδρομή του.

10.4.1943. Ο Κόρετς συλλαμβάνεται για το διάβημά του αυτό, παύεται από την προεδρία και οδηγείται στου Βαρόνου Χιρς μαζί με την οικογένειά του.

10.4.1943. Ένατη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου, με κατοίκους του Συνοικισμού Έξι.

11.4.1943.  Η Στρατιωτική Διοίκηση Θεσσαλονίκης-Αιγαίου διορίζει ως πρόεδρο της Κοινότητας τον Ζακ Αλμπάλα, σε αντικατάσταση του παυθέντος Κόρετς.

12.4.1943. Τα τούβλα και τα μάρμαρα του εβραϊκού νεκροταφείου διαμοιράζονται στους φορείς της πόλης, κατόπιν αιτήματος, με αποφάσεις της Γενικής Διοίκησης.

13.4.1943. Δέκατη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου.

16.4.1943. Ενδέκατη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου.

17.4.1943. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης αποφασίζει την κατεδάφιση του Συνοικισμού Έξι για αισθητικούς λόγους και την πώληση των οικοδομικών υλικών του με δημοπρασία. Στη δημοπρασία συμμετέχουν πάνω από 20 εργολάβοι.

20.4.1943. Δωδέκατη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου.

22.4.1943. Δέκατη τρίτη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου.

28.4.1943. Δέκατη τέταρτη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου.

3.5.1943. Δέκατη πέμπτη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου.

10.5.1943. Δέκατη έκτη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Πλην των Θεσσαλονικέων, περιλαμβάνει Εβραίους του Έβρου.

31.5.1943. Με διαταγή των αρχών κατοχής αρχίζει η την ισοπέδωση του χώρου του εκκενωθέντος εβραϊκού Συνοικισμού Ρεζή Βαρδάρ «ένθα τα κατεδαφισμένα ισραηλιτικά παραπήγματα».

1.6.1943. Δέκατη έβδομη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Περιλαμβάνει μέλη του κοινοτικού συμβουλίου και κοινοτικών επιτροπών, εκπαιδευτικούς και υπαλλήλους της Κοινότητας.

1.6.1943. Δημοσιεύεται ο νόμος 205 περί διαχειρίσεως των παρά των Αρχών Κατοχής κατασχομένων και εγκαταλειπομένων Ισραηλιτικών περιουσιών

15.6.1943. Διαταγή του Στρατιωτικού Διοικητή Μακεδονίας-Αιγαίου για τη διαχείριση των εβραϊκών περιουσιών από μεσεγγυούχους, με την εποπτεία της Υπηρεσίας Διαχειρίσεως Ισραηλιτικών Περιουσιών και της Αγροτικής Τράπεζας.

4.7.1943. «...η γερμανοκρατουμένη περιοχή της Ελλάδος, ήτοι η περιφέρεια της γενικής διοικήσεως Μακεδονίας, μετά των νήσων του Αιγαίου και της ουδετέρας ζώνης του Έβρου, λόγω της ιδιαζούσης στρατιωτικής αυτών θέσεως και του οικονομικού ενδιαφέροντος, όπερ αύτη έχει διά την Γερμανίαν, αποσπάται από την λοιπήν Ελλάδα και τίθεται υπό γερμανικήν πολιτικήν διοίκησιν». Πολιτικός διοικητής ορίζεται ο Μ. Μέρτεν. Ο δοτός υπουργός διοικητής Μακεδονίας Β. Σιμωνίδης γίνεται «σύμβουλός» του.

15.7.1943. Οι τελευταίοι 350 Εβραίοι με ιταλική υπηκοότητα μεταφέρονται στην Αθήνα από το ιταλικό προξενείο.

28.7.1943. Εντείνονται οι συγκρούσεις μεταξύ των ενδιαφερόμενων για την εξασφάλιση εβραϊκών καταστημάτων. Ο Μέρτεν παίζει ρόλο διαιτητή αλλά και αναδιανεμητή περιουσιών. Έξω από το γραφείο του σχηματίζεται ουρά.

2.8.1943. Εγκρίνεται από το δημοτικό συμβούλιο, μετά από πολλές αναβολές, η δαπάνη για την κατασκευή νέων πινακίδων στους δρόμους που προηγουμένως έφεραν εβραϊκά ονόματα.

2.8.1943. Δέκατη όγδοη αποστολή για το Μπέργκεν-Μπέλσεν. Περιλαμβάνει τον Κόρετς, συνεργάτες του, πολιτοφύλακες κ.ά., καθώς και 367 Ισπανούς υπηκόους.

10.8.1943. Δέκατη ένατη αποστολή για Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Περιλαμβάνει όσους εργάτες είχαν μεταφερθεί σε άλλα μέρη της χώρας και είχαν επιζήσει.

11.8.1943. Οι Dieter Wisliceny και Alois Brunner, έχοντας ολοκληρώσει το έργο τους και συναποκομίζοντας τιμαλφή κλεμμένα από τους Εβραίους, αναχωρούν αεροπορικώς από τη Θεσσαλονίκη.

8.9.1943. Η Ιταλία συνθηκολογεί. Οι Γερμανοί κλείνουν το προξενείο της Ιταλίας στη Θεσσαλονίκη.

20.9.1943. Οι συγκρούσεις για την εξασφάλιση εβραϊκών καταστημάτων φτάνουν σε επίπεδο θεσμικών φορέων. Ο Μέρτεν, ως πολιτικός διοικητής πλέον, διορίζει νέες διοικήσεις σε επιμελητήρια της πόλης και συνιστά ενότητα και εργασία. Τα νέα συμβούλια τον χειροκροτούν.

 Σύνταξη: Ευάγγελος Χεκίμογλου